Nuôi trồng hữu cơ trong PGS

Cách đây 15 năm, khi mon men vào lĩnh vực hữu cơ, mình cũng như mọi người bây giờ, nghĩ đơn giản chỉ thay đầu vào hoá chất bằng hữu cơ là ok. Rồi phải tổ chức các khoá đào tạo, trợ lý cho chuyên gia set up giáo trình đào tạo, kiểm duyệt và hỗ trợ dịch các tài liệu kỹ thuật từ nước ngoài, mình vỡ nhẽ ra nhiều thứ. Rồi tổ chức bố trí nhiều thí nghiệm đồng ruộng để ứng dụng kiến thức NNHC vào điều kiện Bắc Việt Nam, mình lại học được nhiều thứ ngoài sách vở.

Mình cũng bị dán vào não một cánh đồng đẹp là phải tăm tắp cây, phải sạch cỏ dại cùng một màu xanh ngát thẳng cánh cò bay, thế nên mình thấy lạ lùng khi ông chuyên gia Koen Den Braber hồi đó nói “hữu cơ là phải lung tung”. Ông ấy sống 20 năm ở VN và được mệnh danh là bán mắm tôm vì hay cáu bởi rất nghiêm túc và nghiêm khắc 😀. Mình được làm việc 6 năm cùng ông và học được ở ông nhiều điều vô giá. Vận dụng hệ thống đảm bảo có sự tham gia PGS để hỗ trợ cho nông dân sản xuất hữu cơ Việt Nam cũng là ý của ông. Giờ ông không ở VN nhưng vẫn dõi theo những gì ông để lại cho nền NNHC của Việt Nam. 

(PGS: Hệ thống đảm bảo có sự tham gia – Participatory Guarantee System, một hệ thống chứng nhận có sự tham gia được phát triển bởi Liên đoàn các phong trào NNHC Quốc tế -IFOAM dành cho nông dân sx nhỏ )

Mọi người có thể thấy các vườn hữu cơ PGS Việt Nam tuân theo nguyên tắc của IFOAM, luôn cố gắng tạo một hệ thống sx dựa vào quy luật sinh thái tự nhiên là chính, vì thế đa dạng sinh học với nhiều tầng cây tầng rau cùng hoa và chủ động khép kín các đầu vào được kiểm soát luôn được coi trọng trong PGS. Nông dân tận dụng hầu hết các vật liệu sẵn có, áp dụng các phương cách truyền thống và khoa học kỹ thuật có chọn lọc. Thế nên nông dân PGS không hào hứng với nhà lưới dù được hỗ trợ tới 80% kinh phí. Có nhiều nhóm nd được các chương trình của địa phương hỗ trợ nhà lưới như một mô hình “công nghệ cao” và giờ thì chỉ còn trơ các khung sắt.

Nông dân PGS (Nd PGS) tự làm ra các vòm che lưu động hỗ trợ cây trồng khỏi mưa khỏi rét khỏi côn trùng mà vẫn đảm bảo nguyên tắc luân canh cây trồng. Không có nhiều lựa chọn dù phân hữu cơ thương mại nhan nhản ngoài chợ, Nông dân PGS phải tự ủ phân, tự điều chế thuốc Bảo vệ thực vật từ các nguồn sẵn có trong gia đình và cộng đồng. Bởi thế nd PGS phải nhặt nhạnh mọi thứ từ cá từ đậu từ tàn dư phế thải để biến nó thành dinh dưỡng cho cây, mà những món này lại rẻ và dễ dàng để kiếm. Giờ thì nd hiểu Rau hữu cơ sx không khó, không cứ phải đầu tư nhà lưới mới sx được rau hữu cơ mà chỉ sợ không bán được rau.

Rồi thì nd cũng dần hiểu rau đã được Người tiêu dùng tin thì càng phải nghiêm túc tuân thủ chấp hành kỷ luật của PGS để đừng mang cái tiếng ăn trộm, ăn cắp niềm tin của mọi ng. PGS cương quyết xử lý những nhóm nd lợi dụng niềm tin của NTD. Thà là ít, mà chất, dù là bị mang tiếng không phát triển, kể cả không còn tồn tại, PGS chúng tôi quyết không bán rẻ niềm tin của cộng đồng, của những người đã và vẫn đang ủng hộ PGS 

Khách hàng hãy chỉ chọn mua rau PGS có gắn tem QR, bởi khi đó người nông dân mới dám chịu trách nhiệm đến cùng với người đang dùng SP của họ. Tem QR được quản lý và phân phối tới các nhóm nd bởi Ban điều phối (BĐP) PGS Việt Nam. Rau không có tem QR dù bao bì có ghi tên PGS là sản phẩm giả mạo. Vì thế các công ty/cửa hàng đang khai thác rau PGS cần hợp tác với BĐP, yêu cầu các nhóm nd phải dán tem QR khi xuất rau, chính là có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi cho khách hàng của mình không mua nhầm phải sản phẩm hữu cơ giả mạo.

Xin chia sẻ một số hình ảnh mới nhất của nông dân hữu cơ PGS do giám sát viên của BĐP PGS vừa đi thị sát gửi về.

Tác giả: Từ Tuyết Nhung